Τις θεσμικές τομές που ετοιμάζονται στον τομέα της ανακύκλωσης, τις αλλαγές στη λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και το νέο ρόλο του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) αποκαλύπτει ο Νίκος Χιωτάκης, πρόεδρος του ΕΟΑΝ, σε συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης που παραχώρησε στο ecopress.
Ο Νίκος Χιωτάκης, με μακρά πείρα και καταξιωμένη πορεία στον χώρο της Αυτοδιοίκησης, υπηρετώντας πλέον στη νευραλγική θέση του προέδρου του ΕΟΑΝ ανοίγει τα χαρτιά του και στη συνέντευξη του στο ecopress μεταξύ άλλων παρουσιάζει:
- Τα μέτρα εξυγίανσης και αναβάθμισης της λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και τις νέες δράσεις που προωθεί ο ΕΟΑΝ για την αναβάθμιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης αλλά και τις αλλαγές στα κριτήρια αξιολόγησης τους.
- Τις συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και πως θα αντιμετωπιστούν από τον ΕΟΑΝ
- Πως θα αντιμετωπιστεί το διαχρονικό πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής στον τομέα της ανακύκλωσης, που υπολογίζεται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ.
- Τις θεσμικές τομές και αλλαγές για τον ΕΟΑΝ και την ανακύκλωση, οι οποίες έχουν ενταχθεί στο υπό επεξεργασία κείμενο του νέου νόμου, που ετοιμάζει το ΥΠΕΝ και σύντομα θα τεθεί σε διαβούλευση.
- Τις πρωτοβουλίες αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού, που προωθεί ο ΕΟΑΝ για να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις περιβαλλοντικής πολιτικής που αναπτύσσει η κυβέρνηση και το ΥΠΕΝ, με αιχμή το πρόγραμμα «Ελλάδα χωρίς πλαστικά μιας χρήσης».
- Την επέκταση του περιβαλλοντικού τέλους και σε άλλες κατηγορίες πλαστικής σακούλας.
- Τα νέα ρεύματα αποβλήτων που θα ενταχθούν σε ΣΕΔ και στην εποπτεία του ΕΟΑΝ.
Η συνέντευξη
Ολόκληρη η συνέντευξη του Νίκου Χιωτάκη στο ecopress έχει ως εξής:
-Βρίσκεται επί θύραις μία σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης και του υπουργείου ΠΕΝ για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση του Ν.2939/2001 για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων και τον ΕΟΑΝ. Ποιες είναι οι θεσμικές τομές και αλλαγές που χρειάζεται ο ΕΟΑΝ και ο τομέας της ανακύκλωσης για την επόμενη ημέρα;
-Οι θεσμικές τομές και αλλαγές που χρειάζεται ο ΕΟΑΝ έχουν ενταχθεί στο υπό επεξεργασία κείμενο του νέου νόμου. Οι αλλαγές του Νόμου κρίνονται αναγκαίες πέραν όποιων άλλων διαδικαστικών θεμάτων και εξαιτίας της πληθώρας νομοθετημάτων της ΕΕ, τα οποία πρέπει να εναρμονισθούν άμεσα στην ελληνική νομοθεσία. Έτσι είναι μια καλή ευκαιρία να προσαρμοσθούν όποιες ελλείψεις προέκυψαν από την μέχρι τώρα εφαρμογή των Νόμων (Ν. 2939/2001, Ν. 4496/2017) και των νέων προβλέψεων της κοινοτικής νομοθεσίας.
Διαμορφώνεται έτσι ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας του ΕΟΑΝ και της εναλλακτικής διαχείρισης, με ξεκάθαρους όρους και κανόνες για τη θέσπιση προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης, τους υπόχρεους παραγωγούς, τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), τον τρόπο έγκρισης και παρακολούθησής τους, την απαραίτητη διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, την ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους, τη διενέργεια ελέγχων και την επιβολή κυρώσεων. Σε δεύτερο στάδιο θα αναθεωρηθούν προηγούμενες και θα εκδοθούν νέα νομοθετήματα (π.χ. ΚΥΑ) αναφορικά με τα προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης.
-Φυσάει ένας νέος αέρας στα θέματα του περιβάλλοντος. Η κυβέρνηση και το ΥΠΕΝ αναδεικνύουν ψηλά τα θέματα της ανακύκλωσης και της διαχείρισης των απορριμμάτων και ανακοινώνουν ότι προωθούν λύσεις σε θέματα τα οποία εξακολουθούν επί πολλά χρόνια να αποτελούν ανοιχτές πληγές αλλά και νέες πολιτικές, όπως η κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης από το 2021, που θα δώσουν προβάδισμα στη χώρα στις νέες ευρωπαϊκές πολιτικές της κυκλικής οικονομίας. Ποιος είναι ο ρόλος του ΕΟΑΝ και τι πρέπει να γίνει για να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις;
-Καταρχάς, μιλάμε για κατάργηση ορισμένων κατηγοριών Πλαστικών Προϊόντων μιας Χρήσης (ΠΠΜΧ) και ορθή διαχείριση των υπολοίπων. Για ορισμένες κατηγορίες ΠΠΜΧ θα επιβληθούν μέτρα μείωσης της κατανάλωσής τους και για όλα τα ΠΠΜΧ που δεν καταργούνται θα εφαρμοστούν προγράμματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, τα οποία αποτελούν αρμοδιότητα του ΕΟΑΝ. Οπότε ο ρόλος του ΕΟΑΝ είναι κομβικός στην ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή των ανωτέρω μέτρων. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες υποχρεώσεις του και να αναλάβει επιτυχώς τα νέα ρεύματα αποβλήτων, ο ΕΟΑΝ αναδιοργανώνεται και εκσυγχρονίζεται. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη διαμόρφωση ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής των επιχειρησιακών σχεδίων και των εκθέσεων των φορέων ΣΕΔ με τυποποίηση του περιεχομένου και έμφαση στην ουσιαστική πληροφορία, αλλά και την ανάπτυξη ιστοσελίδας και πλατφόρμας που θα αποτελέσουν τη βάση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού αναφορικά με το πρόγραμμα «Ελλάδα χωρίς πλαστικά μιας χρήσης».
-Ποιος είναι ο σχεδιασμός του ΕΟΑΝ για την εφαρμογή του ενιαίου τέλους στις πλαστικές σακούλες από 1/1/2021, που θεσμοθέτησε το ΥΠΕΝ για να μην γίνεται παράκαμψη των διατάξεων του προηγούμενου νόμου με την παραγωγή πιο χοντρής σακούλας και την αποφυγή κατά αυτόν τον τρόπο της πληρωμής του περιβαλλοντικού τέλους. Τι έσοδα αναμένεται να εισπραχθούν; Θα υπάρξουν ανταποδοτικά οφέλη; Και πως θα συμμετέχουν οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές στο νέο μέτρο;
-Η επέκταση του περιβαλλοντικού τέλους και σε άλλες κατηγορίες πλαστικής σακούλας κρίθηκε αναγκαία, ώστε η Ελλάδα να ανταποκριθεί αποτελεσματικότερα στις σύγχρονες προκλήσεις της μείωσης της χρήσης και της κατανάλωσης του πλαστικού. Ο στόχος του μέτρου, που αναθεωρείται ουσιαστικά, είναι η κατάργηση της πλαστικής σακούλας, όπως έχει ήδη προδιαγραφεί και από τη σχετική με την πλαστική σακούλα οδηγία 720/2015 της ΕΕ. Δεν πρόκειται λοιπόν για νέο μέτρο, αλλά για επέκταση εφαρμογής υφιστάμενου μέτρου, το οποίο γνωρίζουν καλά τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι καταναλωτές.
Απώτερος σκοπός του ενιαίου τέλους είναι η πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, η οποία επιτυγχάνεται αφενός μέσω της ενδυνάμωσης της περιβαλλοντικής συνείδησης των καταναλωτών και αφετέρου με την προσαρμογή της εγχώριας βιομηχανίας σε περιβαλλοντικά ορθότερο σχεδιασμό των προϊόντων (π.χ. πλαστικά μπουκάλια νερού με ενσωματωμένο καπάκι από ανακυκλωμένη πρώτη ύλη).
Χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς τα αναμενόμενα έσοδα, καθώς εξαρτάται κατά πολύ από την ανταπόκριση των πολιτών και των εμπόρων, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι σκοπός της αναβάθμισης του μέτρου, όπως και των αρμόδιων φορέων όπως ο ΕΟΑΝ, δεν είναι να αυξηθούν τα έσοδα από το περιβαλλοντικό τέλος, αλλά η επιβολή του περιβαλλοντικού τέλους να αποτελέσει αντικίνητρο για την κατανάλωση της πλαστικής σακούλας.
Όσον αφορά στα ανταποδοτικά οφέλη, σαφώς προβλέπονται και μάλιστα με πρόσφατη τροποποίηση της σχετικής Υπουργική Απόφασης προβλέπεται η αξιοποίηση των εσόδων από το περιβαλλοντικό τέλος «για τη χρηματοδότηση πάσης φύσεως δράσεων που στοχεύουν στη μείωση των επιπτώσεων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και στην προώθηση δράσεων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, πρόληψης και ανακύκλωσης.»
-Σε ότι αφορά τη λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, δεδομένου ότι διαχειρίζονται κοινωνικό πόρο, που πληρώνουν οι καταναλωτές των προϊόντων, ενσωματωμένο στην τιμή πώλησής τους για τη χρηματοδότηση της ανακύκλωσής τους και ταυτοχρόνως τα Συστήματα είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τι μέτρα παίρνει ο ΕΟΑΝ ώστε να γίνεται σωστά, με αποτελεσματικότητα και διαφάνεια η αξιοποίηση του δημόσιου πόρου;
-Τα τελευταία χρόνια ιδίως μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4496/2017, αλλά και πιο πριν όταν ο ΕΟΑΝ άρχισε να στελεχώνεται, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ελεγκτική διαδικασία των ΣΕΔ και όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η μέχρι τώρα πορεία των ελέγχων και των κυρώσεων που ενίοτε προέκυπταν οδήγησαν σε σημαντικές τροποποιήσεις στον Νόμο για την ορθότερη και πιο διάφανη διαχείριση (πχ περιορισμούς στην ενασχόληση με ΣΕΔ, οικονομικά όρια στην διαχείριση, σφιχτή εποπτεία από τον ΕΟΑΝ) του κοινωνικού πόρου των εισφορών προς όφελος της ανακύκλωσης.
Ο ΕΟΑΝ και μέσω του νέου νομικού πλαισίου συνεχίζει να λαμβάνει μέτρα για τη βελτίωση της εποπτείας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, δίνοντας πλέον έμφαση, πέραν της αυστηρής διαδικασίας έγκρισής τους και της ετήσιας παρακολούθησης και αξιολόγησής τους, και στο στοχευμένο έλεγχό τους κυρίως σε ότι αφορά στη διαχείριση των οικονομικών τους πόρων και στην αξιοπιστία των στοιχείων αναφορικά με τις ποσότητες των διαχειριζόμενων από τα ΣΕΔ αποβλήτων.
-Η κοινή γνώμη παρακολουθεί κατά καιρούς συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης που δραστηριοποιούνται στα ίδια ρεύματα αποβλήτων, με εντάσεις και προεκτάσεις που αφήνουν εντυπώσεις και σκιές. Ο ΕΟΑΝ είναι σε θέση, μπορεί και πρέπει, κάθε φορά να μας πει ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο και να διαχωρίσει την «ήρα από το στάρι»;
-Αρχικά θα πρέπει να πούμε ότι ο τομέας της ανακύκλωσης είναι ένας τομέας, στον οποίο εμπλέκονται πολλά ενδιαφερόμενα μέρη και πολλές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Πέραν της λειτουργίας των ΣΕΔ, τα οποία είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όλοι οι άλλοι άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενοι έχουν επιχειρηματικό ενδιαφέρον από τις συγκεκριμένες δραστηριότητες. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο συνολικός τζίρος των εμπλεκόμενων στην ανακύκλωση ξεπερνά το 1 Δις €, ενώ οι εισφορές των ΣΕΔ ανέρχονται ετησίως σε περίπου 90 εκατομμύρια €. Άρα η εποπτεία αυτού του χώρου εμπεριέχει πέρα από περιβαλλοντικά οφέλη και σημαντικά οικονομικά μεγέθη, γεγονός που κάνει την δουλειά ενός εποπτεύοντα Φορέα χρόνια υποστελεχωμένου ιδιαίτερα δύσκολη.
Μέσω λοιπόν της αναδιοργάνωσης και του εκσυγχρονισμού της λειτουργίας της εναλλακτικής διαχείρισης με στόχο τη μεγαλύτερη διαφάνεια και εξωστρέφεια στην παρεχόμενη πληροφορία (βλ. αναλυτικές αποφάσεις έγκρισης, δημοσιοποιημένες ετήσιες εκθέσεις ΣΕΔ και οι αξιολογήσεις τους από των ΕΟΑΝ) και αύξηση της ταχύτητας αξιολόγησης των δεδομένων (βλ. ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής επιχειρησιακών σχεδίων και ετήσιων εκθέσεων), αλλά και της αποφασιστικότητας στη λήψη αποφάσεων η Διοίκηση του ΕΟΑΝ πιστεύει ότι θα μπορέσει να λειτουργήσει ως εξισορροπιστικός παράγοντας σε κάθε είδους συγκρούσεις, ενώ ταυτόχρονα θα διατηρήσει αλώβητο το θεσμοθετημένο από την πολιτεία ρόλο του Οργανισμού.
-Είναι στα σχέδια του ΕΟΑΝ να αναβαθμίσετε τη δημοσιότητα και τη διαφάνεια της λογοδοσίας των ΣΕΔ, χωρίς βέβαια να παραβιάζονται απόρρητα επιχειρησιακά στοιχεία, ώστε να μπορεί ο κάθε πολίτης να βλέπει δημοσιευμένες τις ετήσιες εκθέσεις των ΣΕΔ και κυρίως τις εκθέσεις αξιολόγησης του ΕΟΑΝ επί των ετήσιων εκθέσεων των Συστημάτων;
-Ο ΕΟΑΝ έχει ήδη προχωρήσει σε αναλυτικότερα κείμενα αποφάσεων έγκρισης των ΣΕΔ με στόχο οι όροι οργάνωσης και λειτουργίας των ΣΕΔ να περιλαμβάνουν όλη την απαραίτητη πληροφορία ώστε να μη χρειάζεται κάποιος να ανατρέχει στα λεπτομερή επιχειρησιακά σχέδια των φορέων ΣΕΔ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις αποφάσεις έγκρισης περιλαμβάνονται ουσιαστικές πληροφορίες, όπως οι χρηματικές εισφορές, οι μέθοδοι εναλλακτικής διαχείρισης που εφαρμόζουν τα ΣΕΔ, οι βασικοί όροι συνεργασίας τους με φορείς διαχείρισης αποβλήτων και ΟΤΑ, πληροφορίες δηλαδή που οφείλουν να δημοσιοποιούνται. Οι αποφάσεις δε έγκρισης των ΣΕΔ είναι όλες αναρτημένες στη πλατφόρμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
Σε ότι αφορά τις ετήσιες εκθέσεις των ΣΕΔ, προωθείται ρύθμιση ώστε αυτές να αναρτώνται στο δικτυακό τόπο των ΣΕΔ και του ΕΟΑΝ με την έκδοσή τους και να συνοδεύονται από την έκθεση αξιολόγησής τους από τον ΕΟΑΝ στη συνέχεια.
-Είναι στα σχέδια του ΕΟΑΝ να αναβαθμίσετε τα κριτήρια αξιολόγησης των ΣΕΔ, ώστε να παίζουν σημαντικό ρόλο και να λαμβάνονται μέτρα, σε θέματα όπως οι αποκλίσεις, οι οποίες μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζονται να είναι σημαντικές ως προς το κόστος της ανακύκλωσης μεταξύ ομοειδών ΣΕΔ αλλά και ως προς τις πραγματικές επιδόσεις τους στην ανακύκλωση;
-Ήδη οι νομοθετικές διατάξεις που προωθούνται σχετικά με την Εναλλακτική Διαχείριση κινούνται ακριβώς προς αυτήν την κατεύθυνση, με στόχο την καλύτερη και αποτελεσματικότερη εποπτεία των ΣΕΔ, ώστε αφενός να υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις εκ μέρους των φορέων ΣΕΔ σε περίπτωση αποκλίσεων, αλλά και αφετέρου, ανάλογα με το αποτέλεσμα της αξιολόγησης του ΣΕΔ, διαφοροποίηση στην απόφασή έγκρισής τους από το Δ.Σ. του ΕΟΑΝ.
-Σε πρόσφατο συνέδριο για την κυκλική οικονομία παρουσιάστηκαν στοιχεία, που έδειξαν ότι έχουμε πιάσει τους ευρωπαϊκούς στόχους της ανακύκλωσης στο απόβλητο της μπαταρίας, αλλά εμφανιζόμαστε χαμηλά στην ευρωπαϊκή κατάταξη γιατί μετράμε λάθος την ανακύκλωση της μπαταρίας. Είναι στα σχέδια του ΕΟΑΝ να επανεξετάσει και να επικαιροποιήσει τους δείκτες μέτρησης της πραγματικής ανακύκλωσης;
-Σε ότι αφορά στην ανακύκλωση των αποβλήτων συσσωρευτών αυτή υπολογίζεται στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης που λειτουργούν στη χώρα και είναι σταθερά άνω του ορίου του 65% που ορίζει η ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, με επιδόσεις από 75% έως και 81% και σε ότι αφορά το συγκεκριμένο δείκτη δεν είμαστε σε καμία περίπτωση χαμηλά στην Ευρωπαϊκή κατάταξη. Ενδεχομένως αναφέρεστε στο ποσοστό συλλογής των αποβλήτων συσσωρευτών που αποτελεί εθνική νομοθετική δέσμευση (ανέρχεται σε 100% ετησίως που πρέπει να συλλέγονται) και τον τρόπο με τον οποίο εκτιμάται η ποσότητα των παραγόμενων αποβλήτων συσσωρευτών σε ετήσια βάση. Στο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (ΕΜΠΑ) αρμοδιότητας του ΕΟΑΝ και της ανάλυσης λεπτομερειακών στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ θα γίνει προσπάθεια να προσεγγιστεί καλύτερα η ποσότητα αυτή.
-Διαχρονικό πρόβλημα είναι η λεγόμενη εισφοροδιαφυγή στον τομέα της ανακύκλωσης, που υπολογίζεται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ. Έχετε αποτιμήσει την έκταση της εισφοροδιαφυγής στις σημερινές συνθήκες; Είναι στα σχέδια του ΕΟΑΝ, όπως προτείνουν και οι φορείς της επιχειρηματικότητας, να αξιοποιηθεί το ΓΕΜΗ, ως προς το πλέον έγκυρο εθνικό μητρώο ώστε η ανανέωση εγγραφής σε αυτό του κάθε επιχειρηματία που παράγει είτε εισάγει προϊόντα να συνδέεται με την εγγραφή του σε ΣΕΔ, ως απόδειξη ότι συμμετέχει στην αλυσίδα της ανακύκλωσης;
-Μια μεγάλη τομή στην καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής επήλθε με την αρχή λειτουργίας του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (ΕΜΠΑ) από τον αρμόδιο Φορέα, δηλ. τον ΕΟΑΝ, καθώς πλέον από το 2016 υπάρχει υποχρέωση να δηλώνονται στο μηχανογραφικό σύστημα που τηρείται στον ΕΟΑΝ όλοι οι υπόχρεοι παραγωγοί προϊόντων που εμπίπτουν στην εναλλακτική διαχείριση. Μάλιστα, υπάρχει από το 2016 μέχρι τώρα μια σημαντική αύξηση των εγγεγραμμένων παραγωγών, καθώς έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες ενημέρωσης μέσω συλλογικών φορέων (Επιμελητήρια, Σύνδεσμοι κλπ).
Η ενδυνάμωση της προσπάθειας για εισφοροδιαφυγή θα επέλθει με την παράλληλη επιβολή κυρώσεων σε παραβάτες, η οποία δυστυχώς μέχρι τώρα είναι ανενεργή. Κάποιες προσπάθειες για επιβολή κυρώσεων έχουν αποδώσει αλλά σε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και κυρίως μέσα από δικαστικές διαμάχες ανταγωνιστικών εταιρειών.
Προς την κατεύθυνση αυτή εξετάζονται και άλλα μέτρα, όπως πχ τη δυνατότητα διασύνδεσης με το ΓΕΜΗ της βάσης δεδομένων που τηρεί ο ΕΟΑΝ για τους υπόχρεους παραγωγούς, το ΕΜΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν και άλλα μέτρα που προτιθέμεθα να ενεργοποιήσουμε, μέσω θεσμοθετημένων και νομοθετημένων διαδικασιών. Μεταξύ αυτών είναι:
α) η αναθεώρηση του ορισμού του υπόχρεου που συμβάλλεται με ΣΕΔ συσκευασιών, καθώς ο τομέας συσκευασιών φαίνεται να παρουσιάζει τα μεγαλύτερα ποσοστά εισφοροδιαφυγής λόγω της ευρύτητας του αντικειμένου που αγγίζει σχεδόν σε όλους τους παραγωγικούς κλάδους.
β) η εντατικοποίηση των ελέγχων με έμφαση στους υπόχρεους παραγωγούς που εισφοροδιαφεύγουν.
-Ποια είναι τα νέα ρεύματα αποβλήτων που πρέπει κατά προτεραιότητα να ενταχθούν σε ΣΕΔ και στην εποπτεία του ΕΟΑΝ για να έχουμε την ανακύκλωση τους και να αποτραπεί η ανεξέλεγκτη διαχείρισή τους και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος;
-Πέραν των Πλαστικών Προϊόντων μιας Χρήσης που δεν καταργούνται και για τα οποία θα εφαρμοστούν προγράμματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, άλλα προϊόντα που εξετάζονται είναι:
- τα γεωργικά πλαστικά
- τα ληγμένα φάρμακα
- τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα
- τα στρώματα ύπνου
- τα είδη επίπλωσης
- τα παιχνίδια και ο αθλητικός εξοπλισμός
